Jakie standardy powinno spełniać oświetlenie ewakuacyjne?

Zanik zasilania lub awaria podstawowego systemu oświetleniowego może w niektórych budynkach spowodować bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia jego użytkowników. Właśnie z tego powodu w określonych obiektach konieczny jest montaż specjalnego oświetlenia awaryjnego, na które składa się system rezerwowy oraz ewakuacyjny. W niniejszym tekście przyglądamy się temu drugiemu rodzajowi i tłumaczymy, jakie powinien spełniać standardy.

Czym jest oświetlenie ewakuacyjne i czemu służy?

Zgodnie z normą PN-EN 1838:2005, oświetlenie ewakuacyjne jest wykorzystywane, aby zapewnić użytkownikom budynku możliwość jego bezpiecznego opuszczenia w razie zaniku normalnego zasilania. Aby system mógł prawidłowo spełniać swoje zadanie, to powinien oświetlać takie punkty, jak:

• drogi ewakuacyjne – oświetlenie ewakuacyjne powinno zapewniać dobrą widoczność ciągów komunikacyjnych oraz wszelkich elementów systemu przeciwpożarowego (np. gaśnic) i sprzętów bezpieczeństwa (m.in. apteczek czy defibrylatorów AED),
• strefy otwarte – tym mianem określa się miejsca, z których w pełni widoczna jest już droga ewakuacyjna. Zastosowanie dodatkowych źródeł światła w tej przestrzeni ma za zadanie ograniczyć wystąpienie ewentualnej paniki – nagły napad silnego lęku lub stresu może bowiem prowadzić do występowania nieprzewidywalnych i potencjalnie groźnych zachowań,
• strefy wysokiego ryzyka – oświetlenie ewakuacyjne stosowane w takich miejscach służy temu, aby pracownicy byli w stanie zakończyć krytyczne lub niebezpieczne zadania przed opuszczeniem swojego stanowiska pracy. Zgodnie z obowiązującymi normami, natężenie opraw ewakuacyjnych musi stanowić przynajmniej 10% podstawowego systemu oświetleniowego i nie mniej niż 15 lx.

Gdzie należy zamontować oprawy ewakuacyjne?

Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego muszą zostać zamontowane w taki sposób, aby pozwalały użytkownikom danego budynku na sprawną orientację nawet w najgorszych możliwych warunkach. Jedna z najważniejszych zasad mówi, że lampy powinny być zamocowane przynajmniej na wysokości 2 metrów nad podłogą. Oprawy ewakuacyjne muszą znaleźć się:

• przy wyjściach końcowych, ewakuacyjnych i znakach bezpieczeństwa,
• w pobliżu schodów i klatek schodowych, aby bezpośrednio oświetlać każdy stopień,
• przy każdej zmianie kierunku, poziomu, a także w miejscu skrzyżowania korytarzy,
• obok przycisków alarmowych, urządzeń przeciwpożarowych oraz punktów pierwszej pomocy.

Obszary wskazane przez normy w praktyce nie są wszystkimi miejscami, w których należy zamontować oświetlenie ewakuacyjne. Oprawy tego rodzaju powinny być także obecne w toaletach, szatniach i przebieralniach, o ile ich powierzchnia przekracza 8 m², oraz kabinach wind, czyli wszystkich miejscach, które powinny pozostać dostępne w przypadku zaniku zasilania – dodaje specjalista reprezentujący firmę Onled, sklep z oświetleniem LED.

Jakie wymagania musi spełniać oświetlenie ewakuacyjne?

Parametry techniczne oświetlenia ewakuacyjnego są sprecyzowane przez liczne akty normatywne, a przede wszystkim tzw. Polskie Normy. Wśród najważniejszych dokumentów należy wymienić m.in. normę PN-EN 1838:2005 (Zastosowanie oświetlenia – oświetlenie awaryjne), PN-EN 50172:2005 (Systemy awaryjnego oświetlenia) oraz PN-EN 60598–2–22:2015 (Oprawy oświetleniowe).

Zgodnie ze wspomnianymi powyżej normami, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego w obiektach powinny spełniać takie wymagania, jak:

• jednoznaczne oświetlanie znaków ewakuacyjnych oraz ciągów komunikacyjnych, które pozwoli użytkownikom na bezpieczną ewakuację do wyznaczonych stref,
• zapewnienie optymalnej widoczności sprzętu przeciwpożarowego oraz miejsc sygnalizacji pożaru,
• możliwość przetestowania sprawności systemu poprzez symulację zaniku zasilania podstawowego oświetlenia,
• automatyczne uruchamianie w razie awarii zasilania.