W jaki sposób można sprawdzić stan sanitarny drzew?

Kompleksy zieleni są niezbędne do zapewnienia czystego, bogatego w tlen powietrza. Dlatego tak ważne jest dbanie o ich dobry stan sanitarny. W tym celu prowadzi się monitorowanie, które pozwala szybko wykryć ewentualne nieprawidłowości oraz podjąć odpowiednie kroki naprawcze. Kontrola i ocena tego stanu jest też niezbędna do tworzenia ekspertyz dendrologicznych, wymaganych podczas planowania różnych inwestycji.

Dlaczego dobry stan sanitarny drzew ma znaczenie?

Kompleksy zieleni są szczególnie ważne w miastach. Zadbane parki, skwery i inne tereny zadrzewione przyczyniają się do zwalczania smogu. Drzewom przypisuje się następujące funkcje:

• filtrowanie powietrza (100 drzew pochłania rocznie 454 kg zanieczyszczeń),
• produkcję tlenu (w ciągu godziny drzewo produkuje tlen zużywany przez 40 osób),
• tworzenie mikroklimatu (dzięki odparowywaniu wody drzewa obniżają temperaturę o 3-8 stopni C),
• usuwanie dwutlenku węgla (około 21 kg na godzinę),
• regulację gospodarki wodnej na terenach zagrożonych podtopieniami.

Aby wszystkie te funkcje mogły być pełnione, drzewa w mieście czy lesie muszą być w dobrym stanie sanitarnym.

Czym jest stan sanitarny drzew i jak się go ocenia?

Pojęcie stanu sanitarnego drzew odnosi się do aktualnego poziomu higieny kompleksu. Składają się na nią różne elementy, począwszy od tzw. posuszu czynnego i jałowego, czyli drzew, które zamierają lub już są martwe. O poziomie higieny decyduje też ilość wywrotów czy złomów, czyli drzew, które zostały przewrócone lub połamane przez silne wiatry.

Na stan sanitarny drzew wpływają czynniki biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne. Trzecie wynikają z bezpośredniego działania człowieka. Zalicza się do nich np. wycinkę drzew, niszczenie ich przez intensywną turystykę, czy zakłócanie gospodarki wodnej.

Ocena stanu sanitarnego wykonywana przez Pracownię Projektową Magdaleny Loose odbywa się z wykorzystaniem metody VTA (Visual Tree Assessment), która polega na szczegółowym oglądzie każdego osobnika i wskazaniu stanu zdrowotnego jego poszczególnych części. Obserwacji poddaje się

• strefę korzeniową,
• odziomek,
• pień,
• nasadę korony,
• pędy,
• liście.

Każdy z elementów jest szczegółowo opisywany z uwzględnieniem zachodzących w nim zmian, nieprawidłowości rozwojowych czy symptomów chorobowych. Jako porównanie stosuje się specjalne grafy. Ponadto ocenie jest też poddawana statyka drzewa, jego podatność na złamanie czy przechylenie oraz ataki szkodników. Do oceny stosuje się skalę czterostopniową. W której najwyższy wynik oznacza drzewo obumierające.